Fetāvā-yı Rızā, MS 95; Cümelü’l-Ahkām, MS 96; Fevā’idü’z-Ziyā’iyye [Ferā'izü’s-Sirāciyye Tercümesi], MS 97; Es-Siyāsetü’ş-Şer'iyye, MS 98

Abstract

Bu cilt, birbirinden farklı 4 yazmanın bir araya getirilip ciltlenmesiyle oluşmuştur (Yazma numaraları : MS 95, MS 96, MS 97, MS 98). MS 95 ve MS 98'in ne zaman kaleme alındığı bilinmemekle birlikte MS 96 ve MS 97 1714'e tarihlendirilmektedir. MS 96 Arapça olarak, diğer yazmalar ise Osmanlıca olarak kaleme alınmıştır. MS 95 : Akaid usulune dair meselelerden söz eden eser 47 fasıldan oluşmaktadır. Ib-IIa’da fihrist, “Tahâret” faslından itibaren genel tertibe uygun olarak çeşitli konularda fetvalar vardır. MS 96 : 130b: fihristtir. Eser 131b’de başlar. Kenarda ekleme ve açıklamalar vardır. MS 97 : 146b-147b arasında eserin Telhisü z-Ziya'iyye adlı muhtasarı yer almaktadır. Eser bittikten sonra ise 168b-179b arasında yine feraizle ilgili bilgilerin, fetvaların ve çizelgelerin bulunduğu bir bölüm yer almaktadır. Bu bölümün, en sondaki kayıttan (179b), Óasan b. İbrÀhìm tarafından 25 Rebiülâhir 1126 / 10 Mayıs 1714 tarihinde istinsah edildiği anlaşılıyor. Yazar adı bulunmayan eser Secâvendî’nin İslam miras hukukuyla ilgili meşhur eseri Fera'izü's-Siraciyye’nin (TDVİA, C. 1, s. 367-8) tercümesidir. Mütercim baş tarafta Seyyid Şerif (Cürcânî) ve Şihabüddin (Amâsî)’nin eserlerini de kullandığını belirtir. MS 98 : Eserin sonunda 188b-197b: Bir kısmı Arapça ama çoğu Yahya ve Ebussud Efendilere ait Türkçe fetvalar. Eser "Siyaset-name" adıyla da anılmaktadır.