Kök hücre çalışmaları ve etik : Türkiye’de insan embriyosundan elde edilen kök hücreler üzerinde yapılan çalışmalarda etik sorunlar

Abstract

İnsan embriyonik kök hücreleri uygun şartlarda insan vücudunu oluşturan tüm
 somatik hücre çeşitlerine dönüşebilme kapasitesine sahiptir. Yapılan bilimsel
 araştırmalar bu hücrelerin klinikte tedavisi mümkün olmayan birçok hastalığın
 tedavisinde kullanılabileceği ihtimalini taşımaktadır. Ancak insan embriyosu
 kullanılarak elde edilen kök hücre çalışmaları büyük tedavi umutlarının yanı sıra bir
 takım hukuki ve ahlaki sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada, insan
 embriyosu kullanılarak elde edilen kök hücre araştırmalarına dair etik tartışmalar
 incelenmiştir. Bu amaçla öncelikle konunun hukuki boyutu araştırılmış ve konu Türk
 hukuk mevzuatı çerçevesinde hayatın başlangıcı ve tüp bebek ünitelerinde oluşturulan
 fazlalık embriyolar üzerinden incelenmiş ve embriyonun hukuken belirsiz bir alana terk
 edildiği ve bütünlüklü bir yasal bir düzenlemeye ihtiyaç duyulduğu görülmüştür.
 Çalışmanın devamında ise semavi dinlerin; embriyonun bilimsel çalışmalarda
 kullanılması, insanlığın başlangıcı ve anne rahmindeki embriyonun ve tüp bebek
 ünitelerindeki fazlalık embriyoların ahlaki konumuyla ilgili yaklaşımları karşılaştırmalı
 olarak incelenmiştir. Böylece hem dinlerin kendi içlerindeki farklı görüşlerin hem de
 İslamiyet’in diğer semavi dinlerle olan benzer ve farklı yaklaşımlarının ortaya
 konulması sağlanmıştır. Son olarak ülkemizin önemli fıkıh alimleriyle yapılan
 görüşmeler sonucunda, ulemanın konuya dair görüşleri değerlendirilmiş ve ulema
 arasındaki pozisyonların dünya literatüründeki pozisyonlar açısından tasnifi yapılmıştır.