Matematik Öğretmenlerinin Ders Kitaplarını Okuma Düzeyleri: Öğretim Programının Hedefleri Doğrultusunda Bir İnceleme

Abstract

Öğretim programlarının bir yansıması konumunda olan ders kitaplarını öğretmenin nasıl okuduğu (programın öngördüğü bilgi, beceri ve değer hedeflerini kitaplarda okuyup okumadığı, vb. davranışlar) programın başarıya ulaşmasında önem arz eder. Bu çalışmada ortaokul matematik öğretmenlerinin matematik ders kitaplarını nasıl okuduklarının, öğretim programlarının hedefleri doğrultusunda incelenmesi amaçlanmaktadır. Bunun için 30 ortaokul matematik öğretmenine kesirlerde sadeleştirme ve genişletme ile ilgili bir kazanımın 5. sınıf matematik ders kitabındaki öğretimi bir kitap parçası halinde verilmiş ve “sizce bu kazanımın öğretimine ilişkin kitap yazarları nelere dikkat etmiştir?” sorusu yöneltilmiştir. Bulgularda öğretmenlerin ders kitabındaki kazanımlara yansıtılan akıl yürütme, ilişkilendirme iletişim gibi matematiksel süreç becerilerini okuyamadıkları görülmüştür. Bulgular öğretmenlerin ders kitabını ağırlıklı olarak “yapılanları betimleme”, “öneri sunma” ve “eksik belirtme” çerçevesinde okuduklarını ve bu okumalarının da programın öngördüğü matematik öğretimi açısından oldukça yüzeysel olduğunu ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda çalışma, öğretmenlerin ders kitabı okumalarının gelişmesi için öğretmenlere hangi becerilerin kazandırılması gerektiği yönündeki araştırmalara dikkat çekmekte ve araştırma özelinde önerilere yer vermektedir.

How teachers read or interpret textbooks, which represent curricula, is important for successful implementation of curricula (the level of reading of knowledge, skills and values in the textbooks that curriculum sets forth for students’ learning). This paper aims to investigate how middle school mathematics teachers read mathematics textbooks in the light of goals of middle school mathematics curriculum. To this end, a 5th grade mathematics textbook’s segment which covers one learning objective about simplifying and expanding fractions is given to 30 middle school mathematics teachers and they are asked this following question: “What do think that the textbooks writers pay attention for teaching of this learning objective?” The findings reveal that the teachers did not read such mathematical process skills as reasoning, making connection, and communication which were reflected into the learning objective in the textbook. The findings also show that the teachers mainly read the textbooks by “describing what is done”, “providing suggestion”, and “pointing out short comings” and these suggest that this type of reading is rather superficial as far as the teaching that the curriculum aims to achieve is concerned. The paper draws attention to the issues regarding how the textbook reading skills of mathematics teachers can be developed and presents some implications about textbook research.