EPIC OF FATIMAH

Abstract

Daughter ofProphet Muhammad, wife of Ali and mother of Hasan and Husayn, Fatimah was avery important person in the history of Islam. She is a role model to Muslimwomen with her morality and piousness. It is said that six months after thedeath of Prophet Muhammad, Fatimah died because of deep sorrow. In this pieceof work, Fatimah’s sorrow for her father’s death, her sorrow and worry for hertwo children – Hasan and Husayn – upon learning that she would die, her twochildren’s grief for their mother, and Ali’s lament for his wife are profoundlyreflected in a plain language. Like many religious and sufic work, there aremany copies of this work in Turkish libraries. The copies we have worked withare the ones archived with the number of 5905 and 5906, among the manuscriptsof Konya Koyunoğlu City and Museum Library. In the writing no. 5905, it isclearly written that the date of 3 Muharram 1239 (9th of September, 1823) wasthe completion date of the writing. The writings we have worked contained wovelpoints, and therefore we had the chance to examine labial harmony. With thisinformation, it is understood that writing no. 5906 was copied beginning from18th century. The work is a typical example of Old Oghuz Turkish language. Thecopyright form of the writing belongs to the 15th century and after, and thecopied form belongs to the 18th century and after. There are studies of MehmetMahfuz Söylemez, Muhammet Kuzubaş and Şaban Doğan, on different copies. Withthis study, we aim to bring this representative work of Old Oghuz Turkish andIslamic Turkish literature in the world of science. Future studies in line withthis purpose are very important to show the historical process of Turkishlanguage.

Hz.Peygamberin kızı, Hz. Ali’nin eşi ve Hz. Hasan ile Hüseyin’in annesi Hz. Fatımaİslâm tarihinde önem kazanmış bir şahsiyettir. Ayrıca temiz ahlâkı, takvasahibi oluşu gibi nedenlerle de Müslüman kadınlara örnek teşkil etmiştir. Hz.Peygamberin ölümünden altı ay sonra Hz. Fatıma’nın üzüntüye dayanamayıp öldüğürivayet edilir. Çalışmamızın konusunu teşkil eden eserde Hz. Fatıma’nınbabasının ölümüyle çektiği acı, öleceğini öğrenmesi üzerine arkada bırakacağıöksüzler (Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin) için üzülüşü, çocuklarının Hz. Fatıma’nınölümüne üzülüşü, Hz. Ali’nin eşi Hz. Fatıma için yaktığı ağıt bütünderinliğiyle ve son derece sade bir dille yansıtılmaktadır. Dini-tasavvufieserlerin genelinde olduğu gibi bu eserin de Türkiye kütüphanelerinde pek çokyazma nüshası mevcuttur. Üzerinde çalıştığımız nüshalar Konya Koyunoğlu Şehirve Müze Kütüphanesi yazmaları arasında 5905 ve 5906 arşiv numarasıyla kayıtlıolanlardır. 5905 Arşiv numaralı yazmada 3 Muharrem 1239 (9 Eylül 1823) tarihi açıkçatemmet kaydı olarak verilmektedir. Çalışmamızın temelini teşkil eden nüshalarınharekeli oluşu dudak uyumunu inceleme imkânını doğurmuştur. Buradan yolaçıkarak da 5906 arşiv numaralı yazmanın 18. yüzyıldan itibaren istinsah edilmişolabileceği anlaşılmaktadır. Eserin dili Eski Oğuz Türkçesinin tipik birörneğidir ve anlaşıldığı kadarıyla telif hâli 15. yüzyıl ve sonrasına, istinsahhâli ise 18. yüzyıl ve sonrasına ait olmalıdır. Farklı nüshalar üzerinde MehmetMahfuz Söylemez’in, Muhammet Kuzubaş’ın ve Şaban Doğan’ın çalışmalarımevcuttur. Bu çalışmamızla Eski Oğuz Türkçesinin ve İslâmî Türk edebiyatınıntemsilcisi olan eserlerden birini ilim âlemine kazandırmayı amaçlamışbulunmaktayız. Bu doğrultuda ortaya konacak çalışmalar Türk dilinin tarihî seyriniortaya sermesi açısından önemlidir.