Hadis Usul Tarihindeki Yeri Bağlamında Kadı İyâz’ın (v.544/1149) el-İlma' ila ma'rifeti usuli'r-rivaye ve takyidi's-sema' Adlı Eseri

Abstract

İslami ilimlerin her bir ilim dalına hayat veren, o ilmin tarihi gelişiminde önemli rol üstlenen şahsiyetler ve eserler bulunmaktadır. Hadis Usulü’nün gelişiminde önemli karakterlerden birisi olan Endülüslü Kadı İyâz ve el-İlma’ adlı eseri hem kendisinden önceki hadis usul birikiminin taşıyıcısı olması hem de kendisinden sonraki hadis usulü eserlerine kaynaklık etmesi açısından kıymetli bir eser olma özelliği taşımaktadır. Bu makalede hadis usul tarihindeki ve edebiyatındaki yeri bağlamında el-İlma üzerine odaklanılmış, telif ediliş gayesi, değeri, içeriği, hadis rivayetlerini istihdam metodu, diğer hadis usulü eserleriyle ilişkisi üzerine durularak ana hatlarıyla hadis usul tarihinin önemli bir klasiğine dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Kâdî İyâz, el-İlma', Hadis Usulü, Endülüs.

There are important personalities and monuments in every branches of Islamic sciences which vitalize these areas and play important roles in the development of these sciences. One of these characters who has great impact on the development of Hadith Methodology is, an Andalusian scholar, Qadî ʿIyad and his masterpiece al-ʿIlma. This masterwork has great magnitude in terms of its role as a bearer of the scholarly tradition of his predecessors and as a source of later works. In this article we have focused on al-ʿIlma in the context of its place in the history and literature of the hadith methodology. Firstly, the importance of this book unearthed, secondly the purpose of its copyright and its content have been discussed. Thirdly the methodology of Qadî ʿIyad’s hadith usage in his book and its relationship with the previous methodological sources of hadith science have been dealt. As a conclusion, in this article, the historical and scientifical worth of this classical book on hadith methodology is revealed.Key Words:. Qādī ʿIyād, al-Ilma', Hadith Methodology, al-Andalus.