HEGEL FELSEFESİNDE BİLİNÇ: “Bilincin Kendine Yolculuğu”

Abstract

ÖZET Hegel, özellikle modern felsefede savunulan epistemolojik temelli bilinç anlayışlarını reddeder ve bir tür panteisttik, metafiziksel idealist yaklaşım sergiler. Mutlak idealizm olarak da adlandırılan bu tarihselci yaklaşıma göre, özne (bilinç/zihinsel) ve nesne (madde/fiziksel) Geist adı verilen bir nihai gerçeklikte birleşir. Geist ya da özbilinç, Hegel için, kaplamında tümel ve tikelin de bulunduğu bütün diyalektik karşıtlıkların birliğidir. Fakat bu makalede, Hegel’in özne ve nesne ayrımını aslında başarılı bir şekilde yapamadığı, özellikle ben ve ben olmayan karşıtlığını ontolojik değil, daha çok ontik terimlerle betimlediği gösterilmeye çalışılacaktır.

ABSTRACT Hegel radically denies the epistemological conceptions of consciousness developed in modern philosophy and defends instead a pantheistic, metaphysical idealism. On his view, subject and object are united in an ultimate reality called geist. So Geist is, for Hegel, the unity of all dialectical oppositions including particular and universal. After presenting Hegel’s absolute idealism, I will try to argue that Hegel’s conception of self-consciousness leaves the traditional ontic distinction between subject and object unmoved.