ABDÜLHAMİT’İN EŞRAF VE İSLAM BİRLİĞİ POLİTİKASINDA ARAP BİR DANIŞMAN: İZZET EL-ABİD

Abstract

XIX yy. da II.Abdülhamid eşraf ve İslam birliği politikasını gerçekleştirmek istiyordu. HicazDemiryolu Projesi ile ekonomik, askeri ve siyasi meseleleri kolaylaşacak,hacılar kutsal mekanlara ulaşmakta zorluk çekmeyecekti. Projenin yürütülmesi vegerekli ihtiyaçların karşılanması için bir komisyon oluşturuldu. Şam doğumluolan ve mabeynde önemli bir pozisyon elde eden Abdülhamid’in danışmanı İzzet elAbid bu komisyonun başkanlığa getirildi. 1901’de başlayan proje 1908’detamamlandı. Projenin uygulanmasında en önemli kişi İzzet el Abid idi. Projenin uygulanmasındakigösterdiği başarı nedeniyle Abdülhamid’in İslam birliği politikasına hizmet etti. Fakat 1908’deki firarından sonra ArapMilliyetçi çalışmaları dikkat çekicidir. İzzet’in kökeni, kim olduğu, amacı,mabeyne girişi, yaklaşık 13 yıl boyunca sultanın danışmanlığı yapması,Meşrutiyet dönemi ve sonrası tutumu, firarı ve Arap milliyetçiliği faaliyetlerivb. olayların incelenmesi Osmanlı ve Arap tarihi açısından son dereceönemlidir. Anahtar Kelimeler : İzzet el Abed, Mabeyn, İkinci Katib, Arapİzzet Paşa, Eşraf ve İslam Birliği, Arabizm, Arap Milliyetçiliği.. TheArab Constultant Izzat El-Abid in the Politics of Abdulhamid About Notables andIslamic Union Abstract In the 19th century, AbdülhamidII aimed to realize his policy of Islamic union. Economic, political andmilitary problems will be easier to handle with the Hejaz Railway Project andwith the project pilgrims would not have difficulty reaching the sacred places.A commission was established to carry out the project and to meet therequirements. Izzat al-Abid, the consultant of Abdulhamid II, who was born inDamascus and achieved an important position in mabeyn, was brought to thepresidency of this commission. The project, which started in 1901, wascompleted in 1908. Izzat al-Abid was the most important person in theimplementation of the Project. Due to his success in implementing the project,he served to the Islamic Union policy of the Abdulhamid II. But his works onArab Nationalism after his escape in 1908 is very striking. Research on Izzat'sorigin, his identity, intentions, entrance to mabeyn, being consultant of theSultan for about 13 years, the Constitutional era and his post-war attitude,his escape and Arab Nationalism activities are utmost importance in terms ofOttoman and Arab history. Keywords: İzzat el-Abed, Mabeyn, Second Secretary,Arap İzzat Pasha el-Abed, Notables and Islamic Union, Arabism, Arap Nationalism.