Bolvadin Büyükkarabağ’da Ölümle İlgili Uygulama ve İnanışlar

Abstract

Halkbilimsel açıdan insan yaşamının çeşitli evreleri (doğum, evlenme ve ölüm gibi) geçiş ritüelleri olarak adlandırılır. Sözkonusu ritüeller, toplum içinde yaşayan bireyin mevcut sosyal statüsündekifarklılaşmayı ya da varoluşu ile ilgili değişimini temel alır. Bireyin gerekontolojik gerekse toplumsal statüsündeki değişimleri etrafında, kutlama,uygulama ve inanışlar bütünü olarak gördüğümüz, toplumsal bazda kültürel vedini hususların da şekillendirdiği bir kitle kültürü oluşmaktadır. Kitleselkabuller olarak da değerlendirdiğimiz bu durum, az çok bölgesel farklılıklararağmen Türk halk kültürü bünyesinde büyük paralellikler arz etmektedir.Buçalışma, insan yaşamındaki en önemli geçiş ritüellerinden birini oluşturan“ölüm” fenomenini esas almış ve sınırlı bir bölge seçilerek mevcut kitleselkültür birikimini ortaya koymayı hedeflemiştir. Söz konusu çalışmada,Bolvadin-Büyükkarabağ’dan yapılmış derlemelere dayanarak, bölgeye ait ölümleilgili uygulama ve inanışlar ortaya konmaya çalışılmıştır. İnceleme bölgesindenelde edilen bilgiler daha çok ölüm sonrası gerçekleştirilen uygulama veinanışlara aittir. Yapılan çalışmada söz konusu bazı uygulamaların İslamiyetöncesi Şamanist gelenekle benzerlikler taşıdığı tespit edilmiştir. Aynı zamandabu çalışmada, bölgeye ait ölümle ilgiligeleneksel uygulamaların Anadolu halk kültürüyle olan benzerliklerine de yerigeldikçe değinilmiştir.