Örgütsel etik iklimin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi: mobilya sanayi büyük ölçekli işletmelerinde görgül bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı, imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren büyük ölçekli mobilya işletmelerinin örgütsel etik iklimlerinin, bu işletmelerde çalışanların örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma evreni Kayseri’deki büyük ölçekli mobilya sanayi işletmeleridir. Araştırmada kullanılan veriler, 9 işletmeden toplam 8771 çalışan arasından, 409 kişilik bir örneklem oluşturmak yoluyla elde edilmiştir. Araştırmada, örgütsel etik iklim değişkeni için faktör analizi uygulanmıştır. Faktör analizine göre örgütsel etik iklim boyutlarından; arkadaşlık boyutu ile takım çıkarı boyutu birleşerek bir tek faktör oluşturmuştur. Araştırmada toplam 24 hipotezden 13‘ü kabul edilmiştir. Yasa ve meslek ahlâkı kodları, arkadaşlık/takım çıkarı, firma kuralları ve prosedürleri, kişisel ahlâklılık örgütsel etik iklimlerinin, örgütsel bağlılık boyutlarından; duygusal, normatif ve devam örgütsel bağlılığı üzerinde pozitif etkisine ilişkin hipotezler kabul edilmiştir. Bulgulara göre yasa ve meslek ahlakı kodları etik iklimi ile arkadaşlık/takım çıkarı iklim türleri örgütsel bağlılık boyutları üzerinde en yüksek etkisi olan örgütsel etik iklimlerdir. Kişisel çıkar örgütsel etik ikliminin duygusal örgütsel bağlılık üzerinde olumsuz etkisi bulgulanmış ve ilgili hipotez kabul edilmiştir. Bulgulara göre, örgütsel bağlılık boyutları üzerinde örgütsel etik iklim türlerinden; sosyal sorumluluk etik iklim türünün olumlu, firma çıkarı örgütsel etik iklim türünün olumsuz etkisi istatistiksel olarak anlamlı değildir. Verimlilik örgütsel etik ikliminin ise örgütsel bağlılık boyutlarının tümü üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu bulgulanmıştır.

The purpose of this study is to determine the effect of the sub factors of organizational ethical climates of large scale furniture companies on sub factors of organizational commitment of the employees of these companies. The population of this study is large scale furniture manufacturing companies in Kayseri. The data of the survey have been gathered from nine companies having 8771 employees in total. The sample of this study is 409 employees. According to the factor analysis of organizational ethical climate, 9 sub factors have been identified. Friendship ethical climate type and team interest ethical climate type have converged. 24 hypotheses were tested and 13 of them have been confirmed. The hypotheses related with the positive effect of laws and professional codes, rules and standard operating procedures, personal morality and friendship/team interest ethical climate types on the sub factors of organizational commitment were confirmed. According to the findings, law and professional codes and friendship / team interest organizational ethical climate types have the most positive effects on the sub factors of organizational commitment. The hypotheses stating positive effect of social responsibility climate type and the negative effect of company profit ethical climate type on sub factors of organizational commitment were not statistically meaningful. The efficiency organizational ethical climate type has found with positive effect on the organizational commitment of employees in these 9 organizations.