Konfucjańska tradycja, a współczesna rzeczywistość – analiza sytuacji osób starszych we współczesnym społeczeństwie chińskim w oparciu o cnotę Xiao.

Abstract

Niniejsza praca porusza problematykę związaną z sytuacją osób starszych we współczesnym społeczeństwie chińskim. Punktem wyjściowym tych rozważań są badania na temat starości w ujęciu nauk społecznych i przyrodniczych. Zasadniczym celem pracy jest wykazanie, że idee filozofii konfucjańskiej na setki lat ukształtowały chińskie rodziny i chińskie społeczeństwo. Wiodąca rola rodziny w społeczeństwie, xiao-nabożność synowska, posłuszeństwo, umiar i harmonia w kształtowaniu relacji społecznych, nakaz moralny górujący nad prawem, wyraźnie określone miejsce na szczeblach drabiny społecznej, centralizacja, znaczenie silnej, acz służącej celom społecznym, władzy – wszystko to Konfucjusz wpoił kolejnym pokoleniom rodaków na całe wieki. Kolejną kwestią, na którą kładziony jest nacisk, to wpływ zmian polityczno-gospodarczych na kształt współczesnej rodziny, wprowadzonych po upadku cesarstwa dynastii Qing (1644 – 1911r.), kolejno przez Mao Zedonga oraz Deng Xiaopinga. Rygorystyczne zasady dotyczące ograniczenia liczby urodzin przyniosły szybkie efekty- zarówno w ograniczeniu przyrostu chińskiej populacji, jak i zauważalny wpływ na profil społeczeństwa chińskiego. Polityka ta załamała również naturalne proporcje płci w społeczeństwie, co rodzić będzie bardzo poważne konsekwencje społeczne. Zmieniają się także postawy społeczne, moralno – etyczne młodego pokolenia jedynaków, szczególnie mężczyzn. Najważniejszym jednak skutkiem ujemnym prowadzonej polityki jest postępujące starzenie się społeczeństwa, dlatego demografia stała się problemem społecznym i kulturowym. W tej sytuacji rząd chiński, nie mogąc poradzić sobie z zaistniałą sytuacją, chętnie powraca do głównych założeń filozofii konfucjańskiej, ze szczególnym wyeksponowaniem cnoty xiao, chcąc przerzucić ciężar opieki nad ludźmi starymi na członków rodziny, tak jak funkcjonowało to w przeszłości.

This thesis raises an issues related to the situation of the elderly in contemporary Chinese society. The starting point of these considerations is a study on the elderly in terms of social sciences and natural sciences. The main aim of this thesis is to demonstrate that the ideas of Confucian philosophy shaped Chinese families and Chinese society for hundreds of years. The leading role of the family in society, xiao-filial piety, obedience, moderation and harmony in shaping social relations, the fact that moral imperative was more important than the law, clearly defined place on the social ladder, centralization, the importance of a strong, though serving publicity purposes, power - all that Confucius had taught successive generations of compatriots centuries. Another issue on which the emphasis is put, is the impact of political and economic changes on the shape of modern family, introduced after the fall of the imperial Qing Dynasty (1644 - 1911), successively implemented by Mao Zedong and Deng Xiaoping. Strict rules created in order to reduce the number of births have brought fast effect - both in limiting the growth of the Chinese population, as well as a noticeable impact on the profile of Chinese society. This policy also broke the natural sex ratio in the society, which will cause a very serious social consequences. Also change social attitudes, moral - ethical younger generation of single children, especially men. But the most important negative consequence of that policy is the progressive aging of the population, because of that demography has become a social and cultural problem. In this situation, the Chinese government, unable to cope with the situation, eager to return to the main assumptions of the Confucian philosophy, with particular exposure of xiao virtue, trying to shift the burden of care for the elderly onto the family members, as it functioned in the past.