Bevorderen van Zelfgestuurd Leren in een Competentiegerichte Leeromgeving

Abstract

Cnossen, Y. (2009). Bevorderen van Zelfgestuurd Leren in een Competentiegerichte Leeromgeving Fostering Self-directed Learning in a Competency-Based Learning Environment. Oktober, 26, 2009, Heerlen, Nederland: Open Universiteit Nederland.

Van volwassen lerenden in het hoger beroepsonderwijs wordt verwacht dat zij op basis van hun volwassenheid in staat zijn bij hun studie zelfsturend te leren. Zelfsturing bij leren is tevens een belangrijk aspect van het sociaalconstructivisme dat de lerende als eigenaar van zijn eigen leerproces beschouwt. Om zelfgestuurd te leren in een competentiegerichte leeromgeving zou de student gebruik moeten maken van self-directed learning (SDL). Bij SDL gebruikt de lerende in wisselwerking met de leeromgeving strategieën en voert hij activiteiten uit om het eigen leerproces gaande te houden. De mate waarin hij dat doet bepaalt de effectiviteit van zijn SDL. In de praktijk beheersen studenten SDL in verschillende mate. De strategieën en activiteiten die worden ingezet bij SDL kunnen worden verdeeld in drie categorieën, self-managing’, ‘self-monitoring’ en ‘self-modifying’. Doel van dit onderzoek was nagaan of een interventie ter bevordering van SDL effect heeft. Er namen 60 derdejaars studenten deel van de Opleiding tot Leraar Basisonderwijs. Zij hadden een mbovooropleiding of een havo-vooropleiding. Er was sprake van een quasi-experimenteel onderzoek met bestaande groepen in twee condities. De 12 studenten van de experimentele groep volgden een cursus ter bevordering van SDL. De overige 48 studenten volgden het reguliere begeleidingsprogramma. In de voormeting en de nameting werd van beide groepen studenten de mate van SDL vastgesteld met behulp van een voor dit onderzoek ontwikkelde vragenlijst met een vijfpunt Likertschaal. Onderzocht zijn: het effect van de interventie, de verschillen in de mate van SDL tussen studenten met een mbovooropleiding en studenten met een havo-vooropleiding en de relatie tussen ‘self-managing’, ‘selfmonitoring’ en ‘self-modifying’. De resultaten van het onderzoek laten zien dat de verschillen in de mate van SDL tussen studenten met een mbo-vooropleiding en een havovooropleiding niet significant zijn. Wel is er sprake van een positief verband is tussen de drie variabelen. De resultaten leiden tot de conclusie dat de interventie een positief effect heeft op ‘selfmanaging’ en ‘self-monitoring’. Tevens komt naar voren dat er geen significante verschillen zijn in de mate van SDL tussen studenten met een mbo-vooropleiding en studenten met een havo-vooropleiding. Ook is duidelijk geworden dat er een positief verband bestaat tussen ‘self-managing’, ‘selfmonitoring’ en ‘self-modifying’.