Het Voorportaal schulddienstverlening gemeente Oude IJsselstreek met de focus op empowerment

Abstract

SAMENVATTING
  
 Achtergrond: Met de komst van Wet gemeentelijke schuldhulpverlening op 1 juli 2012 hebben gemeenten de regierol gekregen over schuldhulpverlening. Gemeente Oude IJsselstreek heeft een beleidsplan vastgesteld en daarmee bij wijze van proef het Voorportaal schulddienstverlening voor deze regierol geïntroduceerd. Na een proefperiode van ruim een half jaar is er behoefte aan evaluatie.
  
 Probleemstelling: In hoeverre heeft het Voorportaal schulddienstverlening Oude IJsselstreek tijdens de proefperiode 2013-2014 voldaan aan de vereisten van de regelgeving voor schuldhulpverlening en welke manier van activerende en zelfregieversterkende schulddienstverlening kan voor toepassing door het Voorportaal worden aanbevolen?
  
 Doel: Het doel van het onderzoek is:
 - inzicht te krijgen in de manier waarop in de proefperiode door het Voorportaal schulddienstverlening van de gemeente Oude IJsselstreek qua rechtmatigheid is voorzien in de gemeentelijke regierol;
 - inzicht te krijgen in wat empowerment in de (schuld)hulpverlening inhoudt en hoe empowerment op daarvoor geschikte methodische wijze kan worden toegepast en hiervoor aanbevelingen te verkrijgen.
  
 Onderzoeksvragen/ methode/resultaten: Ter beantwoording van de probleemstelling zijn onderzoeksvragen geformuleerd.
 Het juridisch kader is geschetst door middel van kwalitatief onderzoek (bureauresearch) : vereisten van wet- en regelgeving alsmede gemeentelijk (uitvoerings)beleid zijn in kaart gebracht. Door middel van kwantitatief onderzoek (dossieronderzoek) is het onderzoek steekproefsgewijze (de helft van de meldingen uit de proefperiode) uitgevoerd. Resultaten zijn weergegeven en uit de analyse blijkt in hoeverre het Voorportaal heeft voldaan aan regels omtrent wijze van intake, vraagverheldering en doorverwijzing, formulering hulpvraag, opstellen plan van aanpak, houden van regie, hantering van (beslis)termijnen.
 Daarnaast is door middel van kwalitatief onderzoek (een kleine literatuurverkenning van het concept empowerment, aangevuld met interviews van gemeenten omtrent instrumenten en methodieken) de betekenis beschreven van activering/zelfregieversterking of empowerment van de cliënt voor (schuld)hulpverlening. Uit deze verkenning voortkomende resultaten -  op eigen kracht gerichte instrumenten en methodieken - zijn onderzocht op passendheid voor het Voorportaal.
  
 Conclusie: Dit onderzoek geeft een zeer bescheiden beeld weer van het concept empowerment. Empowerment heeft een veelomvattend karakter: er is een diversiteit aan interpretaties van dit concept en een grote schakering aan gezichtspunten van waaruit inhoud kan worden gegeven aan het denk- en handelingskader empowerment. Er is een scala aan theorieën en deelaspecten, die empowerment maken tot een complex geheel (een paradigma) en daardoor kan empowerment op vele verschillende manieren van betekenis zijn voor de (schuld)hulpverlening, met consequenties voor de cliënt, voor de hulpverlener, voor de organisatie en voor de samenleving.
 Het Voorportaal schulddienstverlening heeft ondanks beperkte formatie en het ontbreken van een softwareprogramma gedurende een deel van de proefperiode voor een groot deel voldaan aan de vereisten van wet- en regelgeving qua werkwijze van uitvoeren/verheldering hulpvraag.
 (Beslis)termijnen werden niet altijd gehaald en plannen van aanpak zijn (nog) niet gemaakt. Belangrijk verbeterpunt is de termijn waarop een melding wordt geregistreerd (waarna het Voorportaal met de afhandeling van de melding kan beginnen, dit met het oog op