Διερεύνηση των παραγόντων που συνδέονται με τη διαχείριση των φόβων των παιδιών και πρόταση για την ανάπτυξη ενός προγράμματος εκπαίδευσης γονέων σύμφωνα με τις αρχές της ορθολογιστικής-συναισθηματικής θεωρίας

Abstract

Στόχος της παρούσας διατριβής είναι να καταγράψει και να μελετήσει τις γνώσεις και τις αντιλήψεις που διαθέτουν οι γονείς για τους φόβους στην παιδική ηλικία, σε σύνδεση με τις αρχές της ορθολογιστικής-συναισθηματικής θεωρίας. Αναλυτικότερα, η διερεύνηση αφορά στα εξής πεδία: i.) τι γνωρίζουν οι γονείς για τους φόβους των παιδιών, ii.) πώς αντιλαμβάνονται ότι οι φόβοι επηρεάζουν την καθημερινότητα των παιδιών τους, iii.) με ποιους τρόπους μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να διαχειριστούν τους φόβους τους, και iv.) από ποιους φορείς και ειδικούς θεωρούν ότι μπορούν να αναζητήσουν βοήθεια. Επιπλέον, διερευνάται η σχέση μεταξύ της αντίληψης αυτο-αποτελεσματικότητας των γονέων ως προς το ρόλο τους, των παράλογων ιδεών που εκφράζουν ως προς μια σειρά από γεγονότα και καταστάσεις της καθημερινότητας και των γνώσεων και αντιλήψεων που διαθέτουν για τους φόβους των παιδιών τους. Το τελικό δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 567 μητέρες μαθητών δημοτικού (Α'ΣΤ' τάξη) σε σχολικές μονάδες των νομών Ημαθίας και Θεσσαλονίκης. Τα βασικά εργαλεία μέτρησης που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η Κλίμακα Αντίληψης Αυτo-αποτελεσματικότητας (Hoover-Dempsey et al., 1992), η κλίμακα Παράλογων Ιδεών (Kassinove et al., 1977) και το Ερωτηματολόγιο Γνώσεων και Αντιλήψεων για τους Φόβους στην παιδική ηλικία, που κατασκευάστηκε από την ερευνήτρια για τις ανάγκες της παρούσας έρευνας. Για την ανάλυση των δεδομένων εφαρμόστηκαν κυρίως η Ανάλυση Διακύμανσης και η Ανάλυση Παλινδρόμησης. Το δίκτυο των σχέσεων μεταξύ των εμπλεκόμενων μεταβλητών διερευνήθηκε στο σύνολο του δείγματος των μητέρων. Συνοπτικά, τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι οι γνώσεις των μητέρων για τους φόβους στην παιδική ηλικία επηρεάζονται θετικά και σημαντικά από την ορθολογικότητα της μητέρας, αλλά δεν επηρεάζονται από την αντίληψη της αυτοαποτελεσματικότητας. Επίσης, δεν βρέθηκε σημαντική σχέση ανάμεσα στην ορθολογικότητα και την αντίληψη αυτο-αποτελεσματικότητας της μητέρας. Τα ευρήματα της παρούσας έρευνας συζητούνται και αξιολογούνται σε σχέση με την κατανόηση και ανάπτυξη τρόπων καθοδήγησης και επιμόρφωσης των γονέων, προκειμένου να μπορέσουν να βοηθήσουν οι ίδιοι τα παιδιά τους, ώστε να διαχειριστούν τους φόβους τους, όταν αυτοί προκύψουν. Συγκεκριμένα, τα ευρήματα της παρούσας έρευνας υποστηρίζουν την ανάπτυξη και εφαρμογή προγραμμάτων εκπαίδευσης γονέων για τη διαχείριση των φόβων στην παιδική ηλικία.