Filozofia doświadczenia osobistego Stefana Pawlickiego a pedagogika ogólna

Abstract

W prezentowanym artykule prześledzono problem, którego zarodkowe rozwiązanie zostało wypracowane przez Stefana Zachariasza Pawlickiego w koncepcji poznania naukowego i wynikającego z niej rozróżnienia między filozofią i naukami filozoficznymi a naukami szczegółowymi. Na tej podstawie autor artykułu dąży do wskazania różnicy między filozofią wychowania a pedagogiką ogólną. Tok argumentacji został podzielony na trzy części. Najpierw wyjaśniono związki łączące Pawlickiego z pedagogiką. Następnie na podstawie głównego dzieła naukowca-zmartwychwstańca pt. Kilka uwag o podstawie i granicach filozofii zrekonstruowano jego filozofię doświadczenia osobistego i wynikającą z niej propozycję podziału zakresu kompetencji między filozofią a naukami szczegółowymi. Po czym w trzeciej i ostatniej części rozważono koncepcja zależność pedagogiki ogólnej jako subdyscypliny nauk(i) o wychowaniu od filozofii oraz możliwość równoczesnego rozwijania filozofii wychowania i pedagogiki ogólnej.

This paper analyzes a problem that was initially solved by Stefan Zachariasz Pawlicki by means of his concept of scientific knowledge, including the distinction between philosophy, philosophical science and particular sciences. On this basis, the author shows the difference between philosophy of education and general pedagogy. Considerations are divided into three sections. First, the author explains the link between Pawlicki and pedagogics. Then, on the basis of his main philosophical work, Kilka uwag o podstawie i granicach filozofii, the concept of philosophy of personal experience is reconstructed. In the third and final section, the author considers the dependency of general pedagogy as a sub-discipline of the science(s) of education from philosophy, and the possibility of the simultaneous development of philosophy of education and general pedagogy.