BOSANSKO-HERCEGOVAČKA FRANJEVAČKA KOINE XVII I XVIII V. I NJENA DIJALEKATSKA BAZA

Abstract

Autorka na temelju dosadašnjih izučavanja franjevačkih pisaca pokušava da razriješi pitanje odnosa jezika njihovih djela prema njihovom maternjem govoru. S obzirom da se radi o književnoj produkciji od početka XVII do kraja XVIII v. nameće se potreba analize jezika pisaca po vremenskim krugovima, pri čemu se jasno zapaža postepeni razvoj franjevačke koine u pravcu nivelacije najuočljivijih jezičkih razlika glavnih dijalekatskih area s kojih ova književnost potiče.

Dok je kod prvih pisaca (Divkovića i Bandulavića) još vrlo uočljiv sopstveni piščev idiolekt i u književnom izrazu, kod pisaca XVIII v. se već može konstatirati izrazito premošćavanje dijalekatskih razlika jednom kompromisnom normom, koja se dijelom oslanja na jezičku realnost šireg prostora (kompromisna ikavsko-ijekavska zamjena jata), ali, isto tako, i na jezičku tradiciju literatura s kojima je ova knjizevnost od početka u kontaktu (dubrovačka i pučkoreligiozna glagoljska hrvatska književnost: v. štakavizacija, zadržavanje grafeme h, leksika). S obzirom da je ova literatura religiozna, uz to kompilatorska i prevodilačka (talijanski i latinski) na sintaksičkom planu jezik je podvrgnut uticajima jezika originala. Primjeri dijalekatskog probijanja u kasnijoj eposi su sporadični, većinom kod pojava s niskom frekvencijom i čine isključivo marginalne crte u literarnom jeziku ove književnosti.

On the basis of the present day research on the Franciscan writers, the author tries to solve the question of the relation between the language of their works and their idiolects.