Influence of School Managers’ Ethical Leadership Behaviors on Organizational Culture: Teachers’ Perceptions¹

Abstract

ProblemStatement:Frequently researched, organizational effectiveness is influenced byleadership, organizational culture and climate, organizational commitment, andjob satisfaction; additionally, for effective, sustainable management, ethicalleadership, which also influences organizational culture, is emphasized. To ourknowledge, no previous studies exist on the relationship (and predictiveness)between ethical leadership and organizational culture. Therefore, this study’sgeneral purpose was to identify the influence of school managers’ ethicalleadership behaviors on organizational culture as perceived by teachers. Purpose of the Study: Thegeneral purpose of this study is to identify the influence of ethicalleadership behaviors of school managers on organizational culture as perceivedby teachers. It thus aims to fill a scientific gap in this field and make acontribution by sharing results and suggestions based on our findings.Method: Basedon the relational screening model, this descriptive study’s participants were3302 teachers serving in 323 schools in the city of Duzce and its districtsduring the 2013–2014 school year. The Ethical Leadership Scale (ELS) and theOrganizational Culture Scale (OCS) were used as data collection tools. Ethicalleadership (and its sub-dimensions)was considered the independent variable,while organizational culture (and its sub-dimensions)was the predicteddependent variable. Regression analysis was performed to discover to whatextent these variables were predicted. Findings: Wefound a fairly high level of positive significant correlation between ethicalleadership and organizational culture. Regression analysis showed that ethicalleadership is a strong predictor of organizational culture.Conclusion and Recommendations: We found a moderate-to-highpositive significant correlation between ethical leadership and organizationalculture. Regression analysis showed that ethical leadership strongly predictsorganizational culture. Our findings revealed a positively significantcorrelation between ethical leadership behaviors and organizational culture;ethical leadership is a strong predictor of organizational culture. The more ethicalleadership behaviors managers display, the more teachers’ perceptions oforganizational culture positively increase. Recommendations are to implementsocial and distributional justice among teachers and the fair distribution ofawards and punishments, along with transparent inspection.

Problem Durumu: İnsanlar var oluşlarından bu yanayaradılışları gereğince birlikte yaşama ve çalışma gereksinimi duymaktadırlar.Çünkü ne kadar birlikte olurlarsa o kadar güçlü olacağını bilirler. Grupiçerisinde her birey özelliği ve gücü nispetinde katkı sağlar ve bu katkılartümleşik bir yapıda bir amaç etrafında doğru koordine edilirse hatrı sayılırbir değerde güç oluştururlar. Zaten birlikte yaşama ve işbirliği yapılmasıaltında yatan amaçta budur. Bu durum formal ya da informal örgüt ve yönetimyapılanmalarının temelini oluşturmaktadır. Bu anlamda bakıldığında örgüt veyönetim birlikte var olan iki kavramdır. Formal örgüt bir yapı olarak kabuledilirse, yönetim bu yapının harekete geçirilmesi sürecidir. Belli amaçlarıgerçekleştirmek üzere oluşturulan formal bir örgütün amaçları, örgütteki insanve maddî kaynakların amaçlar doğrultusunda yönlendirilmesi, denetlenmesi vedeğerlendirilmesi gibi eylemlerle gerçekleştirilir. Bu eylemler bütünü, yönetimkavramı ile açıklanabilmektedir. Yönetimin özünde temel unsur olarak insanıetkilemek yatar. Yani herhangi bir yerde bulunan kişileri etkilemek içinbaşvurulan yaklaşımlar, o yerin yönetiminin özünü oluşturur. Bu nedenle yönetimbilimi insan davranışları ile doğrudan ilişkili bir bilimdir.Yönetim alanında en çok araştırılankonular arasında yer alan örgütlerin etkiliği konusu günümüzün en temelproblemlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle bir çokaraştırmanın örgütlerin etkililiğini arttırmak için etken olan yapılarıbelirlemek amacıyla yapıldığını görmekteyiz. Örgütlerin etkililiği üzerindeliderlik, örgüt kültürü ve iklimi, örgütsel bağlılık, iş doyumu gibi yapılarınoldukça etkili olduğu bilinmektedir. Bunlara ek olarak son zamanlarda bir diğeröne çıkan kavram olarak etik değerleri görmekteyiz. Bu nedenle olumlu bir örgüt kültürü yaratmadaetik ilkelerin bir örgütte hayata geçmiş olmasının önemi her geçen gün daha dahissedilir derecede artmakta olduğu görülmektedir. Hele birde son zamanlardayönetici yerine liderlik kavramının öne çıkması ile artık örgütlerde yöneticiyerine lider anlayışına geçilmiş olup ve Lider - örgüt arasında ilişki yapılan birçok araştırmada kendisinigöstermiştir. Araştırmacının dikkatini çeken örgüt kültürü-liderlik-etikkavramları araştırılmış, bu konularla ilgili araştırmalar ve çalışmalarincelenmiştir. Liderlik yapıları içerisinde birçok liderlik yaklaşımları olduğugörülmüş olup, bu yaklaşımlardan özellikle 2000'li yıllarda değer yapısının öneçıkması ile etik liderlik kavramı popüler olmuştur. Günümüzde etik liderlikkavramı ve diğer kavramlarla ilişkisi halen çalışılmaya araştırılmaya devametmektedir.Etik liderlik ve örgüt kültürü gibi bu iki önemli kavram arasındakiilişki ve bunların yordayıcılığına dayalı olarak alanda, araştırmacınınulaşabildiği kaynaklar çerçevesinde herhangi bir araştırmaya rastlanmamıştır. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın genel amacı,  öğretmen algılarına göre okul yöneticilerininetik liderlik davranışlarının örgüt kültürü üzerine etkisini belirlemektir. Bu araştırmada sonucunda elde edilenbulgular; örgütün etkililiğini ve verimininarttırması, örgüt sağlığınınkorunması ve gelişmesinin sağlaması, iş görenlerin örgüte bağlılığının ve işdoyumunu arttırması, örgütsel adalet algılarının kuvvetlenmesi, etik değerlerinönemi ve etkisinin algılanması için ışık tutabilecek bulgulara ulaşmasınısağlama açısından önemlidir. Busayede alanda bir bilimsel boşluğu doldurmayı, bulgulara dayalı sonuçlar veöneriler getirerek alana katkı yapmayı amaçlamaktadır.  Yöntem: Araştırma betimsel nitelikteilişkisel tarama modelinde bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, Düzce ilindeve ilçelerinde 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında 323 okulda  görev yapan 3302 öğretmen oluşturmaktadır.Araştırmada Etik liderlik ve alt boyutları bağımsız değişkeni yordayıcıdeğişken olarak,  örgüt kültürü ve altboyutları bağımlı değişkeni yordanan değişken olarak alınmış, bu değişkenlerine kadar yordandığına bakmak için regrasyon analizi yapılmıştır.Bu araştırmada okul yöneticilerinin etikliderlik özelliklerini belirlemek için Etik Liderlik Ölçeği (ELÖ) ve örgütkültürü düzeylerini belirlemek içinde Örgüt Kültürü Ölçeği (ÖKÖ)kullanılmıştır. ELÖ güvenirlik analizi için öncelikle Cronbach Alpha (α)katsayısını kullanmıştır. Aynı zamanda Cronbach Alpha (α) iç tutarlılıkkatsayısını hem ölçeğin tümü hem de alt boyutlar için ayrı ayrı hesaplamış vegüvenirliğin bir ölçütü olarak belirlemiştir. Ölçeğin toplamında güvenirlikkatsayı olarak Cronbach Alpha (α) değerini .98 olarak bulmuştur. Ölçeğe ilişkindört alt boyuta ilişkin güvenirlik analizinde Cronbach Alpha (α) değerlerisırasıyla iletişimsel etik .96, iklimsel etik .91, karar vermede etik .91 vedavranışsal etik .94 olarak bulunmuştur. ÖKÖ güvenirlik analizi için CronbachAlpha (α) iç tutarlılık katsayısını hem ölçeğin tümü hem de alt boyutlar içinayrı ayrı hesaplamış ve güvenirliğin bir ölçütü olarak belirlemiştir. Ölçeğintoplam güvenirlik katsayısını .94 bulmuştur. Dört alt boyutun kendi içlerindehesaplanan güvenirlik katsayıları; Demokratik yönetim ve katılım alt boyutunda.89; İşbirliği,destek ve güven alt boyutunda .88; Okul-çevre ilişkisi altboyutunda .79 ve Bütünleşme ve aidiyet alt boyutunda ise .82 olarak bulmuştur.Bu bulgular bize her iki Ölçeğinin güvenirliğinin olduğunun bir göstergesidir. Bulgular: Araştırmada elde edilen bulgularagöre etik liderlik ve örgüt kültürü arasında neredeyse yüksek düzeydepozitif  yönde ve anlamlı bir ilişkiolduğu görülmüştür. Regrasyon analizi sonucunda etik liderliğin örgütkültürünün güçlü bir açıklayıcısı olduğu görülmüştür.Sonuç ve Önermeler: Araştırmada elde edilen sonuçlaragöre yöneticilerin etik liderlik davranışları ile örgüt kültürü arasındapozitif yönde anlamlı ilişkisi olduğu ve etik liderliğin örgüt kültürünün güçlübir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Yöneticiler ne kadar yüksek oranda etikliderlik davranışları sergilerlerse, öğretmenlerin örgüt kültürü algılarının dao düzeyde artış gösterebileceği söylenebilinir. Uygulayıcılara okullarda,  öğretmenler arasında  sosyal  ve dağıtımsal  adaletin sağlanması,ödül ve cezaların adil şekilde dağıtılması gibi uygulamaların şeffaf birşekilde yapılıp denetlenebilmesi sağlanabilir.